Het bekendste symptoom van dementie is geheugenverlies, maar het gaat verder dan dat. Het beïnvloedt ook iemands gedrag en persoonlijkheid. Misschien heb je gemerkt dat jouw dierbare met dementie prikkelbaarder is geworden, verward raakt of achterdochtig gedrag vertoont. Deze gedragsveranderingen kunnen een uitdaging vormen, zowel voor de persoon met dementie als voor mantelzorgers. Het kan moeilijk zijn om de persoon van wie je houdt te zien veranderen en worstelen met emoties die ze zelf niet altijd begrijpen.
In dit artikel leer je meer over gedragsveranderingen bij dementie en delen we vijf waardevolle tips om met veranderd gedrag om te gaan.
Nog even in het kort: wat is dementie?
Dementie is een verzamelnaam voor een reeks progressieve neurologische aandoeningen die de cognitieve functies aantasten, zoals geheugen, taal en probleemoplossend vermogen. Maar dementie gaat verder dan alleen cognitieve achteruitgang. Het beïnvloedt ook het gedrag, de stemming en de sociale interacties van een persoon. Deze gedragsveranderingen kunnen een enorme impact hebben op zowel de persoon met dementie als de mensen om hen heen.
Welke gedragsveranderingen zijn er bij dementie?
Gedragsveranderingen bij dementie zijn niet altijd dezelfde. De veranderingen die er zijn, zijn namelijk sterk afhankelijk van het type dementie (bijvoorbeeld: Alzheimer, Vasculaire dementie of Lewy Body Dementie). Maar ook het stadium van de dementie is bepalend voor welke gedragsveranderingen er optreden. Veelvoorkomende gedragsveranderingen zijn onder andere:
- Toenemende onrust en prikkelbaarheid: mensen met dementie kunnen snel boos worden of zich ongemakkelijk voelen in bepaalde situaties.
- Gebrek aan interesse en isolatie: sommige mensen met dementie lijken niet meer geïnteresseerd in activiteiten die ze vroeger leuk vonden en vermijden sociale interacties. Hierdoor kan iemand in een sociaal isolement raken.
- Wantrouwend worden: dementie kan leiden tot het niet vertrouwen van anderen, zelfs mensen die ze eerder vertrouwden.
- Veranderingen in eetgedrag: mensen met dementie kunnen hun eetlust verliezen of ongewone eetgewoonten ontwikkelen.
- Neiging om weg te lopen: sommige mensen met dementie hebben de neiging om weg te lopen, wat ernstige veiligheidsproblemen kan veroorzaken.
Oorzaken van gedragsveranderingen bij dementie
De exacte oorzaak van gedragsveranderingen bij dementie is complex en het verschilt per persoon. Het kan te maken hebben met de fysieke veranderingen in de hersenen, psychologische factoren zoals frustratie en angst. Maar ook de omgeving waarin de persoon zich bevindt kan hier invloed op hebben.
Vijf tips voor omgaan met gedragsveranderingen bij dementie
Het omgaan met gedragsveranderingen bij dementie vereist geduld, begrip en vaardigheden. Hier zijn vijf tips die kunnen helpen:
- Observeer en schrijf op: houd in de gaten hoe het gedrag verandert en probeer patronen te herkennen. Dit kan helpen om bijvoorbeeld bepaalde triggers te begrijpen. Misschien kun je dan zorgen dat deze triggers worden vermeden.
- Zorg voor regelmaat: een voorspelbare omgeving kan rust geven aan iemand met dementie. Probeer elke dag dezelfde gewoontes en routines te volgen.
- Pas je manier van praten aan: gebruik eenvoudige taal en non-verbale communicatie om te helpen met begrijpen. Luister geduldig en erken emoties.
- Maak de omgeving fijn: zorg ervoor dat de plek veilig en prettig is. Voorkom te veel lawaai en drukte.
- Vraag hulp aan de huisarts of specialist: ga naar de huisarts als je twijfelt en praat erover. Hij/zij kan advies geven of een doorverwijzing naar een specialist regelen.
Het belang van ondersteuning bij gedragsverandering en dementie
Als mantelzorger is het zwaar om je dierbare te zien veranderen. Juist daarom kan het goed zijn om professionele buitenstaanders te betrekken, zoals de huisarts of thuiszorg. Zij zijn bekend met de uitdagingen die dementie met zich meebrengt en kunnen tips geven en ondersteuning bieden, zodat jij jouw dierbare met dementie beter begrijpt.
Is het niet meer veilig om thuis te blijven wonen? In onze Wonen bij September woonhuizen werken zorgverleners met veel kennis over dementie. Zij zijn er niet alleen voor bewoners, maar ook voor mantelzorgers. Ze helpen en ondersteunen graag bij het verbeteren van het contact met jouw dierbare met dementie.
Meer hulp nodig bij het omgaan met dementie? Bekijk ook eens:
- Communicatie bij dementie: 10 tips voor succes
- Hij wist niet eens meer hoe ik heette… hoe ga je daarmee om?
- Mensen met dementie eigen regie geven: waarom is dit zo belangrijk?